ลื่นตกบันได ควรทำอย่างไร วิธีปฐมพยาบาลและป้องกันอุบัติเหตุ

อุบัติเหตุในบ้านเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้เสมอ และหนึ่งในอุบัติเหตุที่พบบ่อยคือการลื่นตกบันได แม้บางครั้งอาจจะแค่ฟกช้ำเล็กน้อย แต่หลายครั้งก็นำไปสู่การบาดเจ็บที่รุนแรงได้ การรู้วิธีรับมือที่ถูกต้องเมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝัน และเรียนรู้วิธีป้องกันตั้งแต่เนิ่น ๆ จึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้บ้านของเราเป็นพื้นที่ที่ปลอดภัยอย่างแท้จริงสำหรับทุกคนในครอบครัว

สาเหตุที่ทำให้เกิดการลื่นตกบันได

การลื่นตกบันไดเกิดจากปัจจัยเสี่ยงหลายอย่าง ดังนี้

พื้นบันไดลื่นหรือมีน้ำขัง

นี่เป็นสาเหตุอันดับต้น ๆ ที่ทำให้เกิดการลื่นตกบันได โดยเฉพาะบ้านหรืออาคารที่ใช้กระเบื้องผิวมันหรือพื้นหินขัด เมื่อมีน้ำ ความชื้น หรือฝุ่นเพียงเล็กน้อย พื้นก็จะลื่นมากกว่าปกติทันที ส่งผลให้การก้าวพลาดเพียงครั้งเดียวอาจทำให้ล้มลงได้อย่างรุนแรง ยิ่งถ้าบันไดมีความชันมาก ความเสี่ยงก็ยิ่งเพิ่มขึ้นหลายเท่า

ไม่มีราวจับหรือแสงสว่างไม่เพียงพอ

แสงสว่างที่ไม่เพียงพอทำให้การมองเห็นขั้นบันไดคลาดเคลื่อน กะระยะผิดได้ง่าย โดยเฉพาะช่วงกลางคืนหรือในพื้นที่ที่ไม่มีไฟส่องสว่างเพียงพอ หากไม่มีราวจับช่วยพยุงร่างกาย ขณะก้าวขึ้นลงก็จะเสี่ยงต่อการเสียหลักและลื่นตกบันไดได้มากขึ้น แม้จะเป็นคนร่างกายแข็งแรงก็ประมาทไม่ได้

การรีบเร่งหรือสวมรองเท้าไม่เหมาะกับการเดินบันได

หลายคนประสบอุบัติเหตุจากความรีบ ไม่ว่าจะเป็นการก้าวพลาดเพราะกำลังวิ่งลงบันได การเล่นโทรศัพท์ขณะเดิน หรือถือของจนบังทัศนวิสัย รวมถึงรองเท้าที่พื้นลื่นอย่างสลิปเปอร์หรือถุงเท้าบางประเภท ทำให้การทรงตัวลดลงและเกิดการลื่นล้มได้ง่าย

ผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีปัญหาการทรงตัว

กลุ่มผู้สูงอายุถือเป็นกลุ่มเสี่ยงสำคัญ เนื่องจากกล้ามเนื้อและระบบประสาทที่ควบคุมการทรงตัวเริ่มทำงานได้ไม่เต็มที่ อีกทั้งอาจมีปัญหาการมองเห็นร่วมด้วย ทำให้การก้าวขึ้นลงบันไดไม่มั่นคง ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น เวียนศีรษะหรือข้อเข่าเสื่อม ก็มีความเสี่ยงสูงเช่นกัน บันไดจึงเป็นพื้นที่ที่ควรได้รับการดูแลและติดตั้งอุปกรณ์ช่วยพยุงให้เหมาะสม

วิธีประเมินอาการเบื้องต้นหลังตกบันได

1. ตั้งสติและห้ามขยับผู้บาดเจ็บทันที ให้คงท่าเดิมไว้ก่อนเพื่อป้องกันการบาดเจ็บซ้ำ
2. ให้ผู้บาดเจ็บขยับนิ้วมือ นิ้วเท้า แขน และขาอย่างช้า ๆ เพื่อเช็กการเคลื่อนไหวและความรู้สึก หากมีอาการเจ็บหรือขยับไม่ได้ ให้สงสัยว่ามีกระดูกหักหรือข้อเคลื่อน
3. สังเกตบริเวณศีรษะ คอ หลัง และเอว หากมีอาการปวดรุนแรง วิงเวียน คลื่นไส้ หรือหมดสติ ห้ามเคลื่อนย้ายโดยเด็ดขาด
4. โทรเรียกรถพยาบาลเพื่อให้ทีมแพทย์เข้าช่วยเหลืออย่างปลอดภัยและถูกวิธี

วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อลื่นตกบันได

หากประเมินแล้วว่าการบาดเจ็บไม่รุนแรง เป็นเพียงอาการฟกช้ำหรือแผลถลอก สามารถดูแลผู้บาดเจ็บเบื้องต้นได้ดังนี้

1. กรณีมีแผลถลอกหรือเลือดออก ให้ใช้ผ้าสะอาดหรือผ้าก๊อซกดแผลจนเลือดหยุด จากนั้นล้างแผลด้วยน้ำสะอาดหรือน้ำเกลือ ซับให้แห้ง ทายาฆ่าเชื้อ และปิดแผลด้วยผ้าก๊อซ
2. หากมีอาการบวมและฟกช้ำ ให้ประคบเย็นทันทีใน 24 ชั่วโมงแรก ใช้น้ำแข็งห่อผ้าประคบประมาณ 15–20 นาที ช่วยลดบวมและการอักเสบ
3. หลังจาก 24 ชั่วโมง เปลี่ยนเป็นประคบร้อนเพื่อคลายกล้ามเนื้อและลดอาการปวดเมื่อย
4. หากพบว่ามีอาการปวดมากขึ้นหรือขยับร่างกายไม่ได้ ควรรีบนำส่งโรงพยาบาลเพื่อตรวจเพิ่มเติมทันที

เทคนิคป้องกันการตกบันได ลดความเสี่ยงอุบัติเหตุในบ้าน

ติดตั้งจมูกบันไดกันลื่นเพื่อเพิ่มแรงยึดเกาะ

บันไดกระเบื้องหรือบันไดไม้เป็นพื้นผิวที่ค่อนข้างลื่น การติดตั้งจมูกบันไดที่มีแถบกันลื่นจะช่วยเพิ่มแรงเสียดทานบริเวณขอบขั้นบันได ทำให้เท้ายึดเกาะได้แน่นขึ้น ช่วยลดโอกาสลื่นและเสียหลักได้อย่างมาก เหมาะกับทั้งบ้านทั่วไปและอาคารสำนักงานที่มีคนสัญจรขึ้นลงตลอดวัน

ทำความสะอาดบันไดให้แห้งอยู่เสมอ

น้ำหรือความชื้นเพียงเล็กน้อยก็เป็นตัวการให้บันไดกลายเป็นจุดเสี่ยง ควรหมั่นเช็ดให้แห้งและรักษาความสะอาดอยู่เสมอ รวมถึงไม่วางสิ่งของขวางทางเดิน เช่น รองเท้า ของเล่น หรือของใช้จุกจิก เพราะอาจทำให้สะดุดและลื่นล้มโดยไม่ตั้งใจ

ติดตั้งราวจับและไฟส่องสว่างในจุดเสี่ยง

ราวจับช่วยให้การเดินขึ้นลงบันไดมั่นคงขึ้น โดยเฉพาะกับผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีปัญหาการทรงตัว ควรติดตั้งราวจับที่แข็งแรงและมีขนาดพอดีมือควบคู่กับไฟส่องสว่างที่เพียงพอ โดยเฉพาะบริเวณขั้นแรก ขั้นสุดท้าย และชานพัก หรือจะเพิ่มความปลอดภัยอีกระดับด้วยการติดตั้งจมูกบันได LED ก็เป็นอีกทางเลือกที่แนะนำ เพราะแสงไฟที่ขอบบันไดจะช่วยเน้นให้มองเห็นขอบเขตของแต่ละขั้นได้อย่างชัดเจน แม้ในเวลากลางคืนหรือในที่แสงน้อย ทำให้ผู้ใช้บันไดมองเห็นทางชัดเจนทุกเวลา

เลือกใช้วัสดุปูพื้นบันไดที่ไม่ลื่น

หากมีแผนปรับปรุงบ้าน การเลือกวัสดุปูพื้นบันไดที่มีผิวสัมผัสหยาบหรือกันลื่น เช่น กระเบื้องกันลื่น พื้นไม้เคลือบพิเศษ หรือพรมบันไดแบบกันลื่น จะช่วยลดความเสี่ยงในระยะยาวได้มากกว่าการติดตั้งวัสดุปูพื้นที่ผิวเรียบ เพราะช่วยให้เท้ามีแรงยึดเกาะมากขึ้นและลดการลื่นไถลเวลาขึ้นลงบันได

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

การออกแบบบันไดมีผลต่อความปลอดภัยอย่างไร

มีผลโดยตรง บันไดที่ชันเกินไปหรือขั้นไม่เท่ากันอาจทำให้ก้าวพลาดได้ ควรออกแบบให้มี

• ความสูงของแต่ละขั้นใกล้เคียงกัน
• พื้นผิวไม่เรียบลื่น
• มีราวจับสองข้าง
• ใช้วัสดุคุณภาพ เช่น Aluminium Stair Nosing เพื่อป้องกันการลื่นและเพิ่มความสวยงาม

หากมีผู้สูงอายุในบ้าน ควรดูแลเรื่องบันไดอย่างไรเป็นพิเศษ

• ติดราวจับที่แข็งแรงทั้งสองด้าน
• เพิ่มไฟส่องสว่างอัตโนมัติหรือไฟ LED ที่ขอบบันได
• ติดตั้งบันไดอลูมิเนียมกันลื่นที่มีพื้นผิวชัดเจน
• หากจำเป็น ควรเพิ่มพื้นลาดหรือลิฟต์บันไดในบ้าน

อาการหลังตกบันไดมีอะไรบ้าง

อาการที่พบได้บ่อยหลังลื่นตกบันได คือรอยฟกช้ำตามจุดที่กระแทก อาการปวดบวมกล้ามเนื้อ เคล็ดขัดยอก ไปจนถึงอาการที่รุนแรงอย่างกระดูกหัก ข้อเคลื่อน หรือการบาดเจ็บที่ศีรษะ ซึ่งต้องคอยสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด

เด็กตกบันได ควรทําอย่างไร

หากเห็นเด็กลื่นตกบันได ต้องตั้งสติ ประเมินสถานการณ์ และปฐมพยาบาลเบื้องต้น ห้ามขยับตัวเด็กโดยเด็ดขาด เพราะอาจทำให้การบาดเจ็บรุนแรงขึ้น โดยเฉพาะบริเวณคอหรือหลัง หากเด็กร้องไห้ได้ตามปกติ ไม่มีบาดแผลรุนแรง หรืออาการผิดรูป ให้สังเกตอาการภายใน 24 ชั่วโมง หากเด็กมีอาการผิดปกติ เช่น อาเจียน ซึมลงมาก ชัก หรือบ่นว่าปวดศีรษะรุนแรง ควรรีบพาไปโรงพยาบาลทันที

สรุปบทความ

อุบัติเหตุลื่นตกบันไดเป็นเรื่องใกล้ตัวกว่าที่คิด แต่ก็สามารถป้องกันได้ด้วยความไม่ประมาทและการใส่ใจในรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ภายในบ้าน การตรวจสอบจุดเสี่ยงและป้องกันไว้ก่อน เช่น การติดตั้งจมูกบันไดกันลื่นและการดูแลแสงสว่างให้เพียงพอ จะช่วยลดโอกาสเกิดอุบัติเหตุและสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยให้กับทุกคนในครอบครัวได้อย่างยั่งยืน

หากกำลังมองหาจมูกบันไดอลูมิเนียมที่ทั้งแข็งแรง ใช้งานได้ยาวนาน และติดตั้งง่าย Alusite คือผู้เชี่ยวชาญด้านวัสดุจบงานอลูมิเนียมสำหรับพื้น-ผนัง เราจำหน่ายจมูกบันได กรุยเชิงอลูมิเนียม ตัวจบกระเบื้อง หรือคิ้วบัวพื้น ทั้งคิ้วสแตนเลส และคิ้วอลูมิเนียม และอื่น ๆ อีกมากมาย

ใครที่อยากชอปให้คุ้มยิ่งขึ้น เช็กสินค้าลดราคาที่นี่ เรามีอัปเดตสินค้าราคาพิเศษสำหรับลูกค้าอลูไซท์โดยเฉพาะ ให้คุณได้สินค้าคุณภาพในราคาสบายกระเป๋า

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ : 

• Line : @alusite
• โทร. : 038-571 612-13 / 038-842 748-49